De (onzakelijke) lening

Wilt u een lening afwaardering die afkomstig is van een familielid, een vriend of van een andere gelieerde persoon? Of wilt u een lening afwaardering die u heeft verstrekt aan uw eigen B.V.? Deze afwaardering is vaak het onderwerp van discussie met de Belastingdienst. De discussie is vaak complex en heeft een grijs tintje. Er komt vele facetten bij kijken zoals een marketinganalyse, een managementanalyse, een (bedrijfs)economische analyse van de  trends in de branche, en de hierop gebaseerde liquiditeitsprognoses. Deze elementen vormen namelijk de grondslag voor de risicoanalyse en in hoeverre de schuldenaar in staat is om de schuld weer terug te betalen. Tax Doc kan u van dienst zijn bij deze discussies. 

Ervaringen met de (onzakelijke) lening

De oprichter van Tax Doc heeft de opleiding Fiscaal Recht afgerond met een thesis die over de (onzakelijke lening) ging. Daarnaast heeft hij gedurende zijn carrière bij de Belastingdienst diverse voorlichtingen gegeven over de onzakelijke lening en de waardering van het bijbehorende rentepercentage. Binnen kantoor Den Haag was hij voor vele collega's het aanspreekpunt met betrekking tot de onzakelijke lening. De conclusie van zijn thesis zijn o.a. ook bevestigd in de latere literatuur. Wij kunnen u dus garanderen dat wij veel waarde kunnen toevoegen bij een eventuele discussie met de Belastingdienst als het gaat om de onzakelijke lening. 

Tax Doc kan ook bij administratie- en advieskantoren waarde toevoegen. In overleg kunnen er seminars afgesproken worden om meer diepgang te creëren bij het personeel. Dit zal ten goede kunnen komen aan de discussies hieromtrent met de Belastingdienst.

In beginsel is de civielrechtelijke vorm van de lening doorslaggevend

in beginsel is een fiscaal onzakelijke lening nog steeds een lening, maar met het verschil dat de lening niet afgewaardeerd kan worden en er een afwijkend rentepercentage gehanteerd moet worden. Fiscaal wordt dus afgeweken van de civielrechtelijk overeengekomen rente. Er is hierop een drietal uitzonderingen gemaakt door de Hoge Raad, te weten de zogenaamde schijnlening, bodemlozeputlening en de deelnemerschapslening. Deze drie leningen worden fiscaal wel omgetoverd tot eigen vermogen en is er in fiscale zin helemaal geen sprake meer van een rentepercentage. 

Fiscale beoordeling geldlening

Een onzakelijke lening kan alleen aan de orde zijn indien sprake is van een gelieerde verhouding tussen de schuldeiser en de schuldenaar. Alvorens men overgaat tot de kwalificatie van een onzakelijke lening, moet men dus eerst beoordelen in hoeverre de geldverstrekker risico loopt dat onder gelijke omstandigheden en tegen gelijke voorwaarden met een derde persoon niet gelopen zou zijn. Kortom, hoe hoog loopt het terugbetalingsrisico op, terwijl je dit met een derde niet zou gelopen hebben. 

Mocht de conclusie luiden dat een dergelijke lening niet zou aangegaan zijn met een onafhankelijke derde, dan dient nog beoordeeld te worden in hoeverre het hogere debiteurenrisico gecompenseerd kan worden met een renteaanpassing. Je tracht dan het rentepercentage te verhogen dat wel gangbaar was geweest als de schuldenaar niet gelieerd zou zijn. Je toetst dus de lening aan de voorwaarden waarbij de partijen onafhankelijk van elkaar zouden zijn (at arm's length- principe). Dit onderdeel vormt het meest complexe onderdeel van de discussie. Dit vergt namelijk een bedrijfseconomische (kwantitatieve) toets. Daarbij moet u dus denken aan marketinganalyses, managementanalyses, (bedrijfs)economische analyses van de trends in de branche, en de hierop gebaseerde liquiditeitsprognoses. Er moet een gebalanceerde afweging tussen deze factoren naar voren komen. 

Indien vervolgens blijkt dat er wel een (hogere) zakelijke rente gevonden kan worden op basis van het at arm's length-beginsel, wordt de lening alsnog zakelijk gekwalificeerd. Er is dan niks aan de hand. De lening kan vervolgens ook afgewaardeerd worden. Er geldt dan wel een afwijkend rentepercentage ten opzichte van hetgeen is overeengekomen. 

Indien het hogere rentepercentage de hogere risico's niet kan compenseren, wordt de lening, behoudens bijzondere omstandigheden, definitief bestempeld als een onzakelijke lening. Deze leningen worden gezien als een 'in wezen winstdelende' lening, omdat ze buiten de gebruikelijke marges afhankelijk zijn van de winsten. Deze kwalificatie heeft consequenties voor de aftrekbare rente en de eventuele afwaardering(en). De civielrechtelijk overeengekomen rente is ook niet meer doorslaggevend voor de aftrekbaarheid. Ook de afwaardering van deze lening is niet toegestaan. In de literatuur wordt de onzakelijke lening ook omschreven als een onzakelijke debiteurenrisico lening (ODR).  

Ons advies

Indien u te maken heeft met een onzakelijke lening discussie, dan is het advies om een goede adviseur in de arm te nemen. Het gaat vaak om grote belangen en de conclusie is voor de hele resterende looptijd van de lening. Het is dus belangrijk dat de discussie zuiver en goed onderbouwd wordt gevoerd met de juiste onderliggende documentaties zoals de bedrijfseconomische- en marketinganalyses. Tax Doc is bereid om u bij te staan met deze discussies. Neem gerust met ons contact op voor een vrijblijvend gesprek om te kijken wat ons kantoor voor u kan betekenen.